CARRY VAN BRUGGEN

jaar:
1979
lengte:
40 min

logline:
portret van de schrijfster Carry van Bruggen (1881-1932) met haar werk als uitgangspunt

synopsis:
Als het Letterkundig Museum (in oprichting) in 1924 Carry van Bruggen om foto’s, manuscripten of ander persoonlijk materiaal vraagt, schrijft ze een briefje terug dat er niet om liegt. Ze ziet niets in dat soort persoonsverering: haar foto’s zijn voor haar familie en haar manuscripten verdwijnen in de prullebak als ze gepubliceerd zijn. Wat ze de moeite waard vindt, staat in haar boeken en haar artikelen. Daar moeten we het dus mee doen.
Er zijn wel stukjes en boeken óver haar, en er zijn feiten en jaartallen bekend..
In oude gemeenteraadsverslagen kun je haar naam tegen komen als ze benoemd wordt als onderwijzeres op school nr. 93. Die school staat er nog – maar zal binnenkort gesloopt worden — en er zijn ook huizen terug te vinden waar ze gewoond heeft. Worden we daar wijzer van?
Er zit niet veel anders op dan van haar werk uit te gaan. Ze heeft erg veel geschreven voor allerlei kranten en tijdschriften, maar dat is alleen in archieven te achterhalen. Wat nog te vinden is, zijn haar boeken, bijvoorbeeld:
Heleen, geschreven in 1913, het eerste boek waar Carry van Bruggen zelf tevreden over was. Je zou het een beschrijving kunnen noemen van het gevoelsleven van een vrouw die intens op zoek is naar de zin van alles;
of:
Een coquette vrouw (1915), over een vrouw die – getrouwd met een journalist zelf óók begint te schrijven, en wat anders wil dan aansluiten bij de tradities. De instelling heeft ze ook ten opzichte van andere dingen in het leven, en dat brengt konflikten met zich mee;
of:
Prometheus (1919), een filosofisch werk over individualisme en literatuur, dat Carry van Bruggen niet in dank werd afgenomen, want sinds wanneer konden voormalige onderwijzeressen zinnig over filosofie schrijven?
of:
Het huisje aan de sloot (1921), over de voorvalletjes in een joods gezin, in een dorpsgemeenschap van andersdenkenden;
of:
Eva (1927), haar laatste boek, filosofie in literatuur omgezet, over een vrouw op zoek naar haar plaats in de wereld, en naar zichzelf. Over iemand die keuzes maakt en uiteindelijk misschien een beetje een oplossing vindt. Een boek met zoveel associaties en gedachtensprongen dat iedere korte inhoudsbeschrijving een beetje onzin wordt.
En als je de boeken van Carry van Bruggen leest, dan is het duidelijk dat ze veel te maken hebben met haar eigen leven. Hoofdpersonen uit boeken zijn stukjes van een legpuzzel die uiteindelijk een beeld opleveren van Carry van Bruggen. En mensen die gevoelig zijn voor het beeld van een deur uit 1903, een bakstenen muur of een oude school, krijgen in dit programma nog een paar stukjes van de puzzel aangeboden. Kijken en luisteren dus, en een andere avond de televisie uitzetten en nog eens een boek pakken om het zelf uit te zoeken.

met:
Kees Coolen, Netty Blanken en Josée Ruiter

scenario en regie: Digna Sinke
camera: Fred Mekenkamp
geluid: Piet Roodenburg
montage: Ot Louw
organisatie: Hans Nieman
productie: Carla van Sandwijk
eindredactie: Jan Venema

uitzending:
Beeldspraak 18 december 1979 22.15-22.55 via Nederland 1 NOS